مرگ در بازداشت: باید یک عزم ملی برای مقابله با این فجایع شکل بگیرد
دختر محمد راجی از دروایش گنابادی:
پدرم بر اثر ضربات وارده کشته شده؛ تقاضای کالبدشکافی کردیم
چهار شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۶ - ۰۷ مارس ۲۰۱۸
عمادالدین باقی: مرگ در بازداشت، باید یک عزم ملی برای مقابله با این فجایع شکل بگیرد
پس از خبرهای کشته شدن چندتن از بازداشتی‌های دیماه ۹۶ و نیز مرگ دکتر سیدامامی در دوره‌ی بازداشت موقت و تحقیقات، خبر درگذشت یکی از دراویش بازداشتی به نام محمد راجی در دوره‌ی بازجویی فاجعه‌ای است که نشان می‌دهد بازداشتگاه‌ها از کنترل خارج شده‌اند. راجی یکی از فرماندهان دوره‌ی جنگ و نیز جانباز بود. او یک انسان و دارای تمام حقوق مصرحه‌ی قانونی بود. او چه در بیمارستان و چه در بازداشتگاه درگذشته باشد یک بازداشتی به شمار می‌رفت.
مدعیان عدالت کجا هستند؟ مسئول قتل او همه‌ی کسانی هستند که در روزهای گذشته با وجود انتشار اخبار و تصاویر تکان‌دهنده‌ی مربوط به نحوه‌ی نگهداری و رفتار با بازداشتی‌ها، سکوت کردند. کسانی که در برابر شانتاژهای رسانه‌ها و برخی عناصر وابسته به قدرت و برخی ائمه جمعه سکوت کردند و آن دسته‌ی اندک از علمایی که از سال‌ها پیش بسترساز تنش میان حکومت با دراویش شده و آتش‌بیار معرکه بودند و نیز شانتاژکارانی که با هیاهوی خود نقش لباس‌شخصی‌ها را که عامل اصلی غائله‌ی خیابان پاسداران بودند، پنهان ساختند.
بدون شک همان عوامل به‌زودی راه افتاده و دوباره توطئه‌ی دشمن برای بدنام کردن نظام و توطئه برای جلوگیری از برخورد با دروایش را مطرح می‌کنند. عامل اصلی این فجایع نیز دقیقاً همین توطئه‌اندیشانِ خطرساز هستند.
چرا نمایندگان مجلس برخلاف وظیفه‌ی قانونی خود در طرح تحقیق و تفحص از زندان‌ها و مرگ‌های در زندان اهمال کردند؟ اکنون نگرانی خانواده‌ها به زندانیان همه‌ی بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها سرایت کرده است. این احساس ناامنی پیامدهای بزرگی خواهد داشت. چند روز پیش خانواده‌ی یک بازداشتی عادی در تماسی که با من داشتند از اینکه عزیزشان در کهریزک است داشتند قالب تهی می‌کردند. چرا هیچ مقام قضایی و پلیسی و امنیتی استعفا نمی‌کند؟ چرا هیچکس متهم نمی‌شود؟ آیا همین خود دلیل بر تداوم این وضعیت وحشتناک نیست؟ آیا باید چند انسان دیگر قربانی این وضعیت شوند تا موضوع اهمیت ریشه‌کنی پیدا کند؟
باید یک عزم ملی برای مقابله با این فجایع شکل بگیرد. دستگاه‌های ذیربط، نمایندگان مجلس و دولت و شورای امنیت باید به صورت چندفوریتی به این مسأله‌ی بزرگ رسیدگی کنند و عوامل مرگ‌های در زندان را شناسایی و مجازات کنند تا جلوی تکرار آن گرفته شود. اصلاح‌طلبان و اصولگرایان اگر به اصول انسانی و اخلاقی پایبند هستند نباید سکوت کنند. اگر از آمار مرگ‌های پنهان‌مانده و بی‌صدای در زندان‌ها در سال‌های گذشته اطلاع داشتید، می‌دانستید که قربانی بعدی ممکن است هر یک از شما باشید. شما نمی‌توانید درک کنید مرگ عزیز یک خانواده در زندان چقدر دردناک است! اینکه کسی در دست قانون، قربانی بی‌قانونی شود! این شرایط اسفبار کی پایان می‌گیرد؟
انصاف نیوز
***
دختر محمد راجی از دروایش گنابادی:
پدرم بر اثر ضربات وارده کشته شده؛ تقاضای کالبدشکافی کردیم
طیبه راجی، دختر محمد راجی، یکی از دراویش گنابادی که بامداد اول اسفند ماه ۱۳۹۶ بازداشت شده بود در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که پدرش بر اثر ضربات وارده جان باخته است. خانم راجی به کمپین گفت که روز یکشنبه ۱۳ اسفند ماه ماموران نیروی انتظامی به خانواده او گفته‌اند که پدرش ابتدا به کما رفته و سپس درگذشته است.
وب سایت مجذوبان‌نور که اخبار دراویش گنابادی را منتشر می‌کند خبر داده است که محمد راجی «در اثر ضربات وارده در حین بازجویی در بازداشتگاه پلیس کشته شده است.»
طیبه راجی، دختر محمد راجی در مصاحبه با کمپین گفت: «بامداد اول اسفند ماه پدر مرا بازداشت کردند. من خودم آنجا بودم مرا جلوتر از بابا بردند اما من دیدم که بابا زخمی و با صورتی خونی روی زمین افتاده. ولی دیدم که دست‌اش را تکان داد و فهمیدم که زنده است. از آن موقع به بعد هیچ اطلاعی از پدرم نداشتم و فکر می‌کردم ایشان را می‌برند بیمارستان و مراقبت و مداوا می‌کنند حداقل به حرمت سال‌هایی که از این مملکت دفاع کرده. اما شنبه شب، ۱۲ اسفند از آگاهی با ما تماس گرفتند که عکس و مدارک آقای راجی را بیاورید برای تطبیق دادن عکس‌شان با زندانیان که بتوانیم او را شناسایی کنیم. امروز (یکشنبه) که داماد ما مراجعه کرده گفته‌اند که ایشان بر اثر صدمات وارده ابتدا به کما رفته و بعد فوت کرده است.»
خانم راجی که بامداد اول اسفند بازداشت و شب همان روز آزاد شده است به کمپین گفت: «مرا چهار و نیم صبح بازداشت و به وزرا بردند و ساعت ۱۲ شب آزاد کردند اما از روز واقعه هیچ خبری از پدرم نداشتیم و هیچ تماسی از او دریافت نکرده بودیم. هرکجا هم که مراجعه کردیم به ما خبری ندادند. زندان فشافویه هم که رفتیم همان دم در به ما گفتند سربازان بالای زندان برای خانواده‌های دراویش اگر بیایند پی‌گیری کنند حکم تیر دارند و شما بروید خانه ما به شما خبر می‌دهیم.»
طیبه راجی به کمپین گفت: «مادرم از نظر جسمی و روحی شرایط نامساعدی دارد و جو خانه ما متشنج است. نزدیک دو هفته ما هیچ خبری از پدرم نداشتیم و بعد از این مدت خبر فوت او را به ما می‌دهند و این اصلا برای ما قابل قبول نیست. امروز که بعد از پی‌گیری دامادمان با ما از آگاهی تماس گرفتند گفتیم تقاضای کالبدشکافی داریم و هیچ چیزی را قبول نمی‌کنیم. گفتند فردا صبح بروید پزشکی قانونی کهریزک. ما هیچ خبری نداریم که دقیقا چه اتفاقی افتاده چه بلایی سر پدر من آمده. در این مدت حتی نگذاشتند ملاقات کنیم اگر هم کما بوده و وضعیت‌اش خوب نبوده حداقل حقوق شهروندی ما این بود که اطلاع داشته باشیم و بتوانیم او را ببینیم.»
محمد راجی به گفته دخترش متولد اول دی ماه ۱۳۴۰ بود. طیبه راجی به کمپین گفت: «پدر من ۵۶ سال داشت و جانباز شیمیایی بود هیچ وقت برای منافع و پول و اینکه سمتی بدهند نرفت بجنگد. او به خاطر اعتقاد خودش رفت و هشت سال برای این مملکت جنگید و من فکر می‌کردم به حرمت این سال‌ها حداقل او را تحت مراقبت‌های پزشکی قرار می‌دهند. خود من آن شب دیدم براثرضربه‌هایی که بر سر ایشان وارد شده بود سرش دچار خونریزی شده بود. ما وکیل گرفته‌ایم و پی‌گیری می‌کنیم چون مرگ پدر من به دلیل ضربه‌هایی است که به او وارد کرده‌اند. این جنایت باید روشن شود و تقاضای کالبدشکافی داریم.»
وب سایت مجذوبان‌نور گزارش داده است که محمد راجی از فرماندهان سابق سپاه بود که در طول ۸ سال جنگ تحمیلی فرماندهی چند گردان سپاه در منطقه کردستان را به عهده داشته و از جانبازان جنگ بوده است. آقای راجی در سال ۱۳۸۳ با جدا شدن از سپاه به کشاورزی در منطقه روستای مزرعه‌آباد الیگودرز مشغول بود.
طیبه راجی از وضعیت برادرش محمدعلی راجی هم ابراز بی‌اطلاعی کرده و به کمپین گفت: «برادر من متولد ۱۳۷۴ است همان روز واقعه او را هم بازداشت کرده‌اند و ما از وضعیت او هم هیچ اطلاعی نداریم.»
دراویش گنابادی روز سی‌ام بهمن ۱۳۹۶ در اعتراض به محاصره خانه رهبرشان (نورعلی تابنده) در تهران از سوی نیروهای امنیتی و همچنین بازداشت یکی از هم‌کیشان‌شان تجمع کرده بودند. تجمع مسالمت‌آمیزی که با یورش ماموران امنیتی و نیروی انتظامی به آشوب کشیده شد. محمد راجی در جریان این درگیری‌‌ها در بامداد اول اسفند ماه مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بازداشت شده بود.
فرهاد نوری فعال حقوق دراویش در گفت‌وگویی با کمپین در تاریخ پنجم اسفند ۹۶، از انتقال ۱۷۰ درویش به بیمارستان خبر داده و گفته بود: «دراویشی که در خیابان گلستان پنجم بودند به شدت از سوی ماموران لباس شخصی مورد ضرب و شتم واقع شدند. نیروی انتظامی خودش را کنار کشیده و لباس شخصی تا می‌توانستند آنها را روز سی‌ام بهمن ماه کتک زدند و بعد نیروی انتظامی آمده و آنها را بازداشت کرده است. بنابراین بیشتر آنها زخمی بودند و بعضی از آنها نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند اما بلافاصه که وضعیت‌شان کمی بهتر می‌شود آنها را گروه گروه سوار اتوبوس و به زندان منتقل می‌کنند.»
سایت زیتون بدون ذکر نام سه شهروندی که به بیمارستان لبافی‌نژاد تهران منتقل شده‌اند از قول یکی از پرستاران نوشت که هر سه درویش از ناحیه نیم تنه بالایی بدن هدف شلیک قرار گرفته بودند و پس از انتقال به بیمارستان جان خود را از دست داده‌اند: «هر سه درویش مجروح شب گذشته (اول اسفند) از ناحیه نیم تنه بالایی مورد اصابت گلوله قرار گرفته بودند و در بیمارستان در گذشته و به سردخانه منتقل شده‌اند.»
غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضاییه اما روز یکشنبه ششم اسفند در یک نشست خبری در تهران گفته بود که به جز مأموران، یک نفر فوت کرده اما اطلاع ندارم جزو آشوبگران بوده یا نه؛ او در بیمارستان فوت کرده است.
سردار رحیمی پیش از این در نشست خبری گفته بود در برخورد با اعتراضات دراویش در خیابان پاسداران می‌توانستند از آرپی‌جی استفاده کنند «اما نخواستیم.» این فرمانده حتی مدعی شد بزرگترین حامی اعتراضات خیابان پاسداران «سایت‌ها و شبکه‌های اجتمعای خارجی بوده‌اند.»
سردار سعید منتظرالمهدی سخنگوی نیروی انتظامی از بازداشت بیش از ۳۰۰ نفر درویش، راننده اتوبوس و سمند خبر داده بود. به گفته سخنگوی نیروی انتظامی شخصی سوار بر اتوبوس سه نفر از ماموران نیروی انتظامی را زیر گرفت و شخص دیگری سوار بر ماشین سهند یک بسیجی را کشته و یک نفر با سلاح سرد یک بسیجی دیگر را کشته است.
***
زندانیان در زندان‌های ایران در حال مرگ هستند
مرگ چهار تن در بازداشتگاه در فاصله دو ماه
* دو ماه و مرگ چهار تن پس از بازداشت: به مصونیت از مجازات عاملان پایان دهید
* دختر درویش گنابادی اعلام کرد پدر زندانی‌اش در اثر «ضربات وارده» بر بدن درگذشته است
۱۶ اسفند ۱۳۹۶ - مرگ اخیر یکی از هواداران بزرگترین گروه صوفی در تهران، چهارمین مرگ در زندان‌های ایران طی دو ماه اخیر است.
هادی قائمی مدیر کمیپن بین‌المللی حقوق بشر در ایران گفت: «این ضالمانه است که زندانیان در زندان‌های ایران در حال مرگ هستند.» او اضافه کرد: «این افراد پس از اینکه بازداشت شدند جان خود را از دست دادند، و هیچکس نمی‌داند چه اتفاقی افتاده است. چنین سطحی از فقدان شفافیت قابل پذیرش نیست.»
طیبه راجی دختر محمد راجی، درویش گنابادی که بین روزهای ۱ اسفند ۱۳۹۶ تا ۱۴ اسفند ۱۳۹۶ در بازداشت پلیس تهران بود، به کمپین گفت که می‌خواهند از مقامات ایرانی شکایت کنند.
طیبه راجی به کمیپن گفت: «ما وکیل گرفته‌ایم و پی‌گیری می‌کنیم چون مرگ پدر من به دلیل ضربه‌هایی است که به او وارد کرده‌اند.» او ادامه داد: « این جنایت باید روشن شود و تقاضای کالبدشکافی داریم.»
او همچنین گفت: «او به خاطر اعتقاد خودش رفت و هشت سال برای این مملکت جنگید و من فکر می‌کردم به حرمت این سال‌ها حداقل او را تحت مراقبت‌های پزشکی قرار می‌دهند.»
طیبه راجی گفت: «امروز(۱۲ اسفند ۱۳۹۶) که بعد از پی‌گیری دامادمان با ما از آگاهی تماس گرفتند گفتیم تقاضای کالبدشکافی داریم و هیچ چیزی را قبول نمی‌کنیم. گفتند فردا صبح بروید پزشکی قانونی کهریزک. ما هیچ خبری نداریم که دقیقا چه اتفاقی افتاده چه بلایی سر پدر من آمده. در این مدت حتی نگذاشتند ملاقات کنیم اگر هم کما بوده و وضعیت‌اش خوب نبوده حداقل حقوق شهروندی ما این بود که اطلاع داشته باشیم و بتوانیم او را ببینیم.»
مقامات ایرانی ادعا کردند که محمد راجی در اعتراضات دراویش «مجروح» شده، اما از پذیرفتن مسوولیت‌شان در خصوص مرگ او سرباز زدند. اینکه چه زمانی راجی درگذشته است همچنان نامشخص است و معلوم نیست که او در بازداشتگاه درگذشته است و یا در بیمارستان، خانواده او می‌گویند او پس از اینکه توسط ماموران بازداشت شده، درگذشته است.
در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۶ خبرگزاری فارس که وابسته به سپاه پاسداران از سوی یک منبع اگاه گزارش داد: «یک منبع آگاه با اعلام کذب بودن خبر فوت یکی از دراویش در زندان اوین یا پلیس آگاهی گفت: هیچ گونه فوت مربوط به اعضای فرقه دراویش در حین تحقیق نداشته‌ایم. فرد مورد نظر در شب حادثه در همان خیابان پاسداران در درگیری مجروح شده و به بیمارستان بقیه‌الله منتقل شد، اما فوت کرد.»
در تاریخ ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ دادستان تهران نیز مرگ راجی در زمان «تحقیقات» و یا تحت بازجویی را تکذیب کرد اما او به این واقعیت اشاره نکرد که محمد راجی در زمان مرگش در بازداشت بوده است.
هادی قائمی گفت: «چه تعداد دیگری از مردم باید در زندان بمیرند تا مقامات ایرانی به صدای‌های داخل و خارج از ایران توجه کنند و یک تحقیقات مستقل را در این زمینه شروع کنند؟»
دسترسی نداشتن خانواده راجی به او تا مرگ
طیبه راجی که خود در همان زمان در بازداشت بود اما دیرتر آزاد شد به کمیپن گفت، مقامات ایرانی از دادن هر گونه اطلاعی به خانواده راجی تا قبل از مرگش سر باز زدند.
او گفت: «من خودم آنجا بودم مرا جلوتر از بابا بردند اما من دیدم که بابا زخمی و با صورتی خونی روی زمین افتاده. ولی دیدم که دست‌اش را تکان داد و فهمیدم که زنده است.»
راجی ادامه داد: «مرا چهار و نیم صبح بازداشت و به وزرا بردند و ساعت ۱۲ شب آزاد کردند اما از روز واقعه هیچ خبری از پدرم نداشتیم و هیچ تماسی از او دریافت نکرده بودیم. هرکجا هم که مراجعه کردیم به ما خبری ندادند. زندان فشافویه هم که رفتیم همان دم در به ما گفتند سربازان بالای زندان برای خانواده‌های دراویش اگر بیایند پی‌گیری کنند حکم تیر دارند و شما بروید خانه ما به شما خبر می‌دهیم.»
محمد ارجی یکی از ۳۰۰ نفر درویشی است که بعد از درگیری خشونت‌آمیز بین دراویش و پلیس در تاریخ اول اسفندماه ۱۳۹۶ بازداشت شد.
در جریان درگیری میان دراویش و نیروهای امنیتی و انتظامی، سه پلیس و دو عضو بسیج با اتوبوس، ماشین‌های سمند و پراید زیر گرفته شده و کشته شدند. از آن زمان تا کنون امامان جمعه در خطبه‌های خود از دراویش به عنوان تروریست و جاسوس نام می‌برند.
ایت‌الله علم‌الهدی امام جمعه‌ی تندروی شهر مشهد در خطبه‌های نماز جمعه روز چهارم اسفند ۱۳۹۶ خود گفت: «…جریان نابه‌کار جاسوسی دشمن زیر پوشش حفاظت محیط زیست و جاسوسی موشکی سرپوش گذاشته شود و برای همین این غائله را برپا کرد و اینها باید شدیداً براندازی شوند زیرا امنیت مردم را هدف قرار داده‌اند.»
دراویش گنابادی اسلام را به روش دیگری تفسیر می‌کنند که به تفسیر حاکمان مستقر شیعی در ایران متفاوت است. جمهوری اسلامی هر نوع نگاه متفاوت به اسلام را به عنوان یک تهدید برای حاکمیت شیعه تلقی می‌کند. اعضای گره دراویش صوفی را بازداشت و آنها را به دلیل اعتقادات خود از دانشگاه اخراج می‌کند.
بر اساس گزارش وب‌سایت مجذوبان‌نور، وب‌سایتی که اخبار دراویش گنابادی را منتشر می‌کند، درگیری بین پلیس و تظاهرات کننده‌ها در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۶، مقابل پاسگاه پلیس، پس از آن شکل گرفت که پلیس به تظاهرات کننده‌هایی که درخواست آزادی یکی از دراویش بازداشت شده را داشتند حمله کرد.
این وب‌سایت همچنین گزارش داد که محمد راجی جانباز جنگ ایران و عراق بود که در طول این جنگ فرمانده بسیاری از عملیات‌های جنگ در سپاه پاسداران کردستان را به عهده داشت. او در سال ۱۳۸۲ سپاه را ترک کرد به عنوان یک کشاورز در مظهرآباد، روستای در نزدیکی علیگودرز در استان لرستان زندگی می‌کرد.
فرهاد نوری، فعال حقوق دراویش در تاریخ ۴ اسفند ۱۳۹۶ به کمپین گفته بود که حدود ۱۷۰ نفر از اعضای این گروه به دلیل جراحت در اثر ضرب و شتم توسط پلیس و نیروهای امنیتی در بیمارستان بستری شدند.
مرگ‌های اخیر زندانیان تحت بازداشت در شرایط بسیار مشکوکی رخ داده است که موجب نگرانی درباره بدرفتاری با زندانیان، به ویژه پس از انتشار بیانیه رسمی مقامات ایرانی که گفته بودند زندانیان در اثر «خودکشی» مرده‌اند، شده است.
مقامات ایرانی ادعا کردند که مرگ سینا قنبری در زندان اوین در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۶ و وحید حیدری در بازداشتگاه مرکزی اراک در همان ماه، خودکشی بوده است.
کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و محقق حیاط وحش و شهروند دوملیتی (ایرانی-کانادایی) در زندان اوین درگذشت و ادعا شد که او در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۹۶ خودکشی کرده است. درخواست خانواده او و کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل برای یک تحقیقات مستقل از طرف مقامات ایرانی نادیده گرفته شد.
هادی قائمی گفت:«امامان جمعه از درگیری بهمن ماه دروایش استفاده می‌کنند تا کل این افراد را خشونت طلب معرفی کنند، چیزی که تنها می‌تواند به تنش‌ها اضافه کند و موجب سو استفاده بیشتر شود.»
قائمی افزود: «اکنون بیشتر از همیشه باید تلاش شود تا به جای دادن چک سفید امضا به نیروهای امنیتی برای استفاده از خشونت و فشار بیش از حد بر معترضین، از دراویش و زندانیان محافظت شود.»
